In de aflevering van de podcast ‘Klontjes en wolkjes psychologie’ heb ik het uitgebreid over type 9 van het Enneagram.
Mensen met veel persoonlijkheidskenmerken van type 9 komen veelal zacht en vriendelijk en eerder bescheiden over. Ze wachten af tot iedereen zijn mening heeft gezegd en tot ze tot in hun buik doorvoeld hebben wat ze zelf willen of willen zeggen. Vaak hoor ik types 9 zeggen: ‘ze moeten het maar vragen, dan zal ik wel antwoorden’, waarmee ze eerst actie van de anderen verwachten.
Zo ervaarde ik ook Stephanie die bij mij op consultatie kwam. Zij maakte deel uit van het middle management van een bedrijf met ruim 3000 werknemers. Haar directe baas deed regelmatig 1-1-gesprekken met de mensen van zijn team van een 40-tal mensen. Tijdens die momenten kan je als werknemer je ambities uiten, vertellen wat je graag wil de komende jaren, hoe je je voelt in de job en wat je nog nodig hebt om verder te ontwikkelen.
Recent was er zo een reeks gesprekken geweest. Een van de actuele thema’s was de herstructurering van de afdeling waar Stephanie werkt. Omdat de directe chef teveel mensen had die rechtstreeks aan hem rapporteerden, was hij op zoek naar twee teamleaders die elk een deel van het team zouden aansturen.
Vorige week werd bekend gemaakt wie deze twee mensen zijn, en Stephanie werd niet gekozen.
Mijn cliënte reageerde tijdens de consultatie verbolgen, droevig en ook boos dat men haar niet had gevraagd om teamleader te worden. Aan haar directe chef had ze niets laten merken van haar teleurstellig.
Wanneer ik toetste of ze tijdens het 1-1-gesprek te kennen had gegeven dat ze deze functie graag zou willen doen, antwoordde ze ontkennend. Ik informeerde dan hoe de baas kon weten dat ze deze functie ambieerde en er zich klaar voor voelde. Daarop reageerde Stephanie zoals ik al wel vaker een type 9 hoorde reageren: ‘de baas had dat maar moeten weten of zien, hij weet toch dat ik goed werk lever’.
Door deze houding en aannames grijpen nogal wat types 9 naast het net. Ze vinden het lastig om te uiten dat ze iets willen of ergens goed in menen te zijn, want in hun beleving ben je jezelf dan teveel aan het promoten (zeggen meestal: ‘je bent je dan aan het verkopen of je stoeft dan’). Types 9 vinden het lastig om boven het maaiveld uit te steken. Sommigen hebben zelfs een aversie voor mensen die spontaan uitkomen voor hun realisaties of ambities. Het lijkt erop alsof deze mensen teveel het motto ‘we zijn allemaal gelijk’ uitdragen. Ze willen vooral rust in zichzelf en in de omgeving creëren, enerzijds, maar anderzijds willen ze toch gezien en uitgekozen worden. In hun gedrag gaan ze net daden stellen die hun eigen ambities verbergen: stil zijn tijdens een meeting, niet op de voorgrond treden, niet het podium nemen. ze draaien de energie naar binnen, ‘processen’ lang vanbinnen tot ze de zaken helemaal tot in de buik voelen… maar missen daardoor ook de trein en worden dan wel boos dat men hen niet naar waarde schat.
We hebben nog een paar sessies verder gewerkt rond plaats durven innemen, positie durven kiezen, uiten wat je wil, tijdig formuleren dat je iets ambieert, je mening geven, ook al houdt dat in dat niet iedereen het met je eens is, waardoor er een iets moeilijker gesprek volgt. Hoe moeilijk ook voor Stephanie om wat meer aan personal branding te doen, toch begon ze er zichtbaar van te genieten, vooral wanneer ze zelf haar kwaliteiten en ervaring durfde benoemen, en dat was niet min.
Verder hebben we ook rond de beperkende overtuigingen gewerkt, zoals de aanname dat op het podium gaan staan per definitie iets hautains of teveel promoten van jezelf inhoudt, en de aanname dat we ‘allemaal gelijk zijn’.
Stephanie gaat hiermee aan de slag. We hebben afgesproken dat ze dit concreet maakt, zoals bijvoorbeeld: tijdens de vergadering van dinsdag zal ik in de eerste 5 minuten het woord nemen en op het einde van de meeting zal ik meedelen wat ik van de meeting meeneem. Ik zie haar over een maand terug om de vorderingen te bespreken.
